Bu
yazıda bir aile bireyimizin geçirdiği TAVI operasyonunu ve bu
süreçte öğrendiklerimizi paylaşacağım.
Kalp-damar
rahatsızlıklarından biri olan kalp kapakçığı kireçlenmesi
(Kalsifikasyon) ve daralması (stenoz). Kireçlenen aort kapakçığı
tam açılamıyor. İşlevini yerine getirememesi kalp yetmezliği ve
akciğerde ödem oluşmasına yol açıyor. Bu ödem şiddetli nefes
darlığına yol açıyor. Bu hastalık kısa zamanda hastanın
kaybedilmesine yol açabiliyor (Not 1: Problem: Aortic Valve Stenosis - American Heart Association).
Geleneksel
olarak açık kalp ameliyatı ile metal bir kapakçıkla
değiştiriliyor. Belli bir yaşın üzerinde olan hastaların genel
anestezi ile yapılan ameliyatlar riskli kabul ediliyor. Bu tür
hastalarda da kaybedilme oranı yüksek oluyor. Yakın zamana kadar
ileri yaşlardaki hastaların kalp kapakçığı değişimi sıkıntılı
imiş.
2000'li
yıllarda TAVI (Transkateter Aort Valf Implant) veya TAVR
(Transkateter Aort Valf Replacement) denen, balon tedavisi veya
anjiyografi ile kıyaslanabilecek bir tedavi geliştirilmiş. Cerrahi
ameliyatın risk oluşturduğu hastalara kasıktan veya koltuk
altından kateter ile giriliyor. Bu işlem lokal anestezi ile
yapıldığı için açık kalp ameliyatının risklerini taşımıyor.
Önce kapakçığın olduğu yere balon sokuluyor ve şişiriliyor.
Sonra kateterin ucuna iç içe ve eş eksenli (koaksiyel) yer alan
kalp kapakçığı ve balon sokuluyor. Balon açılınca stent ve
ucundaki kalp kapakçığı açılarak çalışmaya başlıyor. İşlem
normal olarak bir saat içinde tamamlanıyor (Not 2: What is TAVR - American Heart Association).
Stent
ile birlikte takılan kalp kapakçığı sığır perikard'ından
yapılıyor. Perikard, kalbi çevreleyen kese. Kapakçığın ömrü
10 - 15 yıl. Ömrü 40 yıl olan metal kapakçıktan daha kısa
ömürlü ama ileri yaşlarda takılabilmesi mümkün. İleri yaşta
bile olsa hasta bir kaç gün içinde taburcu olabiliyor (Not 3: Edwards Sapien Transcatheter Heart Valves).
İşlemden
sonra antibiyotik, damardan kan sulandırıcı, ayrıca Aspirin,
akciğerlerdeki ödemi atmak için idrar söktürücü ilaçlar
veriliyor. Bu dönemde fazla su içilmemesi, "kuruyan dudağını
ıslatacak ölçüde" bir kaç damla sıvı tüketimi
öneriliyor.
TAVI
kateteri, anjiyo kateterinden daha kalın olduğu için kasıktaki
kan damarlarına veya lenf damar yumaklarına hasar verebiliyor. Kan
damarları hasar gördüyse lokal anestezi ile cerrahi olarak
onarılıyor. Lenf damar yumakları hasar gördüyse lenf sıvısı
sızıntısı kesilinceye kadar kesinin üzerine ağırlık koyarak
bekleniyor. Lenf sıvısı sızıntısının bazen aylarca sürdüğü
söyleniyor.
ABD
Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından yakın zamanda onaylandığı
için artık daha güvenli sayılıyor. FDA kurumunun yeni
teknolojilerin ABD yurttaşları üzerinde uygulanması onayını
Dünyanın diğer bölgelerindeki uygulamaları gözlemledikten sonra
daha geç verdiği söyleniyor (Not 4: FDA approves expanded indication for two transcatheter heart valves for patients at intermediate risk for death or complications associated with open-heart surgery).
Türkiye'deki
hastanelerde Dünya'daki risk ortalaması olan %2'den daha az olan
%1'lik risk ortalamasıyla gerçekleştirildiği söyleniyor.
Süreci
anlatan bir videoyu izleyebilirsiniz:
Daha
detaylı görüntüler içeren İngilizce açıklamalı ikinci bir
videoyu da izleyebilirsiniz:
Youtube
otomatik çeviri (Settings, auto translate) özelliğini kullanarak
Türkçe altyazı ile izleyebilirsiniz.
Sağlıklı
günler.
