Sosyal Medya Detoksu

Pandemi'ye kadar sosyal medya uygulamalarını kullanırdım. O ara özgür yazılım ile yazılmış olan uygulama varsa onları, yoksa internet tarayıcısı ile kullanmaya başladım. Facebook, Twitter, Whatsapp resmi olmayan uygulamalarını kullandım. Sonra Whatsapp dışında uygulama kullanmamaya başladım. İnternet tarayıcıları sitelerin bilgi toplamasını ciddi olarak kısıtlıyor. Ayrıca mobil ortamlarda eklenti ve uzantı destekleri sayesinde reklam engelleme özellikleri masaüstü internet tarayıcıları kadar etkin çalışmaya başladı.

Biri Türkçe diğeri İngilizce yazıştığım iki Facebook hesabım vardı. Türkçe hesabımdaki eski paylaşımlarıma erişimde sorunlar yaşadığım için hesabı tümüyle sildim. İngilizce Facebook hesabıma giriş yaptığım zaman da hesabımı silmeyi düşünüyorum.

Bir Instagram hesabım var ama hiç bir paylaşım yapmadım ve hiç giriş yapmıyorum. Bir vadede onu da sileceğim.

Linkedin hesabım var ama artık hiç kullanmıyorum ve giriş yapmıyorum.

Telegram gruplarını kullanmıyorum.

Tik Tok hesabım var mı yok mu şu anda hatırlamıyorum.

Twitter'da Türkçe ve İngilizce hesaplarım var. Geçen yıllarda ortalama ayda bir birer tweet yayınlardım. Uzun süredir hesaplarımı hiç açmıyorum.

Üyesi olduğum çeşitli Whatsapp gruplarından veya kişilerimden mesajlar geliyor.  Bunlardan beğendiklerimi diğer grup veya kişilere yönlendiriyorum. Yönlendirirken bağlantılardaki tracker veya referrer denen izleyicileri kaldırıyorum. Haber değeri taşımadığı için kaynağın önemli olmadığı durumlarda imaj veya videoları indiriyorum. Bağlantıları değil yalnız onları paylaşıyorum. Bir süredir kullanılmayan gruplardan çıkıyorum. Grubu ben yaratmışsam üyelere bilgi verip grubu kapatıyorum.

Whatsapp gruplarından veya kişilerimden gelen sosyal medya mesaj bağlantıları oluyor. Bunları tarayıcıda açıyorum. Hesap gerektiren sosyal medya sitelerinde ikincil telefon ve e-posta adresi kullanarak birer hesap açtım. Bu telefon ve e-posta adresini başka bir amaçla kullanmadığım ve kimseyle paylaşmadığım için kişilerimle eşleştiremiyorlar. Ben de gelen mesaja bakıp sekmeyi kapatarak çıkıyorum. Bu hesaplarımda kimseyi takip etmiyorum ve hiç bir takipçim yok. Bu işler için telefonda yine güvenli bir tarayıcı platformu olan özgür yazılım Chromium kullanıyorum. Chromium tarayıcısı Google Chrome, Microsoft Edge, Samsung Browser, Opera ve daha bir çok tarayıcının üzerine inşa edildiği bir platform.

Televizyon ve diğer film platformlarını izlemediğim için Youtube yoğun kullanıyorum. Videoları genellikle düşük çözünürlük ayarlarıyla izliyorum ve büyük çoğunluğunu yalnızca dinliyorum. Dinlerken evde bluetooth hoparlör, ev dışında kulaklık kullanıyorum.

Dizüstü bilgisayarımda hesabımla premium aboneliğimi kullanıyorum. Mobil telefon ve tablette ikincil bir hesapla premium olmaksızın internet tarayıcısı ile kullanıyorum. Abone olduğum kanalları değiştirdikçe yedeğini alıp diğer hesaba taşıyorum. Mobil ortamda özgür F-Droid eko sistemindeki hesap gerektirmeyen NewPipe uygulamasını da kullanıyorum.

Youtube platformunda takip etmek istediğim fakat kendi kanalları olmayan, farklı kanallarda yayınlara çıkanlar için internet günlüğümde yalnız kendimin görebileceği bir bağlantı listesi tutuyorum. Bu bağlantı listesinde Youtube ara (search) ile isim yazarak yaptığım aramaları tutuyorum ve aralıklarla başka kanallarda yeni videoları olup olmadığına bakıyorum. Yeni videoları varsa dinliyorum.

Çeşitli haber, yorum, bilim, teknoloji ve hobi sitelerini de takip ediyorum. Bunların bağlantılarına da günlüğümde bulundurduğum listeden erişiyorum.

Zaman Ölçülerinin Tarihsel Kökenleri

Zaman ölçülerinin ilginç öyküleri vardır. 

Gün neden 24 saattir ile başlayalım. Eski Mısır'da günü güneş saati ile ölçüyorlar ve 10 a bölüyorlardı. Alaca karanlık ölçümü için başına ve sonuna birer saat ekliyorlardı. Böylece gündüzü 12 saat olarak belirlemişlerdi. Gece ölçümü için de gözlediklerin 12 yıldızın konumlarını temel alıyorlardı. Sonraki toplumlar da günü hep 24 saat olarak kabul ettiler.

Saat niye 60 dakika? Saat, dakika ve saniyelerin 60 a bölünmeleri rasyonel olmaktan çok uzak. Bunu Babillilerden almışız. Babilliler 360 lı sayı sistemi kullanıyorlardı. Kesirleri de 60 ta bir olarak hesaplıyorlardı. Çemberin çevresi 360 derece, yıl 360 gün, gün 360 uş gibi. Böylece kesirli sonuçlar üreten karmaşık hesapları yapabiliyorlardı. Ortalama 4 dakikaya karşılık gelen uş u almamışız ama diğerlerini almışız.
Hafta niye var ve neden 7 gün? Gün, ay ve yılın tersine hafta Güneş, Dünya ve Ay ın dönüşleri gibi temel astronomik olaylarla ifade edilebilecek bir döngüye sahip değil. Ama kullanımı Çin, Hindistan ve Babil gibi uygarlıklara kadar uzanıyor. Formüle edilmesi Akad kralı Sargon'un fermanına dayandırılıyor. Teleskop öncesi dönemde önem verilen gök cisimlerinin sayısı 7 idi. Yörünge değişiklikleri günlük olan Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn gezegenleri ile Güneş ve Ay. 7 sayısı kutsanıyordu ve ilk zaman ölçü birimi 7 günlük hafta oldu. Bize kadar gelen isimlerin bir kısmı bu gök cisimlerinin Romalılar tarafından isimlendirmesi, geri kalanları da İngilizlerin anglo sakson tanrılarının isimleridir.
Ay neden 30 gün? Babilliler, kullandıkları 7 günlük haftadan 4 tanesini birleştirip 28 günlük ay olarak kullanıyorlardı. Ayın evrelerine de az da olsa uygundu. Romalılar ise yunanlılardan aldıkları 10 lu (desimal) ay sistemini kullanıyorlardı. Bu sistem Mart ayı ile başlıyordu, ayın evrelerine uygun olarak 10 ayı sayıyor, sonraki 60 dolayındaki günler atlanıyor ve sayılmıyordu. Sezar döneminde bilim insanları Güneşin hareketlerine uygun olması için yılın 30 ar günlük 12 aydan oluşması gerektiğini ve artık yıl kavramını ortaya attılar. O arada yılbaşı da Mart ayından Ocak ayına alındı. Uzun süre kullanılacak Jülyen takvimi böyle ortaya çıktı. 30, 31 gün çeken aylardan oluşan yıl daha sonra yaygın olarak kullanılmaya başlandı.

Bağlantılar

1. How we divide time

2. Why are there 24 hours in a day?

3. Keeping time 

4. Why Are There Seven Days in a Week?