28 Temmuz 2018 Cumartesi

Mark Twain ve Ahmak Wilson'ın Trajedisi


Ahmak Wilson'ın Trajedisi
Geçenlerde Mark Twain'in daha önce hiç duymadığım bu romanını almıştım. Kapanan bir süpermarkette indirim vardı. Kitabı görünce ilgimi çekmişti. Ancak okudum.

Türkçeye 2016 yılında Macidegül Batmaz çevirisiyle kazandırılmış. Adının tam çevirisi "Pudding Kafalı Wilson'un Trajedisi". Sahibinin bebeğine bakan köle bir kadın, bebeği kendi melez bebeği ile değiştiriyor. Daha sonra 198 sayfa süren traji-komik olaylar zinciri.

Olaylar "Güney"de Mark Twain'in diğer romanlarının da geçtiği Missisipi'de geçiyor. Üstad gençliğinde nehir gemilerinde kaptanlık yapmış. Nehir gemilerinde hala anısını yaşatıyorlarmış. Pruvada duran tayfa, "Mark Twain, Mark Twain" diye bağırdıkça kaptan suyun hala derin olduğunu, geminin karaya oturmayacağını anlar, yol verirmiş.

Mark Twain'in Ernest Hemingway şöyle özetler: "Amerikan edebiyatı onun Huckleberry Finn'i yazmasıyla başladı; ondan önce bir şey yoktu, sonrasında da daha iyisi gelmedi"

Mark Twain çağındaki teknolojik gelişmeleri izleyen bir yazarmış. Romanda o yıllarda yeni yeni gelişmekte olan parmak iziyle kriminolojik incelemelere yer vermiş. Nicola Tesla'nın yakın dostu imiş. Laboratuarında çok zaman geçirirmiş. Üç adet kişisel patenti varmış.

Kitabın başında editör Selin Saraçoğlu çok yararlı bilgiler vermiş.

Romanlarındaki güldürü öğeleri raslantı değil. Döneminde iyi bir konuşmacı olarak ta bilinirmiş. Ünlü kulüplerde kalabalık topluluklar karşısında güldürü içerikli konuşmalar gerçekleştirmiş.

Yaşamının son dönemini koyu bir emperyalizm karşıtı olarak geçirmiş. Amerikan Anti-Emperyalistler Birliği başkan yardımcısı olduğu dönemde çok sayıda bildiri ve el ilanı hazırlamış, bunlar ölümünden sonra kitap haline getirilmiş. Kadınlarıa oy hakkı konusunda da ünlü bir konuşma yapmış. Maksim Gorki, Mark Twain hakkında "Twain güçlü bir edebiyatçı. Adeta yanan ateşin yanında, örsünün başında bir nalbant gibi. Sertçe veruyor ve her darbesiyle iz bırakıyor" demiş.

Ahmak Wilson'un takvimine yazdığı özlü sözler de söz etmeğe değer.

  • Bu dünyanın düzeni böyledir işte. Bir düşman bir adamı kısmen mahvedebilir, ama iyi niyetli ve tedbirsiz bir arkadaş işi tamamlar
  • Hayatı öğrenecek kadar uzun yaşayan kimse, insan neslinin ilk büyük hayırseveri olan Adem'e ne büyük bir teşekkür borcumuz olduğunu bilir. Dünyaya ölümü o getirmiştir
  • Adem ve Havva'nın birçok üstünlüğü vardı ama en önemlisi diş çıkarmaktan kurtulmuş olmalarıydı
  • Dostluğun kutsal tutkusu öyle tatlı, sağlam, sadık ve dayanıklı bir tabiata sahiptir ki borç para istenmediği takdirde bir ömür boyu sürecektir
  • Bir kedi ile yalan arasındaki en çarpıcı fark, kedinin yalnızca dokuz canı olmasıdır